بیمه عمر مانده بدهکار که به آن بیمه عمر زمانی با سرمایه کاهشی یا بیمه عمر وام نیز گفته می‌شود، نوعی از بیمه عمر است که برای تضمین بازپرداخت اقساط تسهیلات در صورت فوت یا از کار افتادگی کامل وام‌گیرنده طراحی شده است. در این نوع بیمه، در صورت فوت بیمهشده (وام‌گیرنده) پیش از تسویه کامل وام، شرکت بیمه، اقساط باقی مانده وام را به بانک یا موسسه اعتباری پرداخت می‌کند.
درباره بیمه عمر مانده بدهکار کاریزما
با توجه به کاهش ارزش پول ملی در میان مدت و بلندمدت در یک جامعه تورمی، دریافت وام جهت خرید خودرو، ملک و … یک اقدام مثبت به حساب می رود چرا که ارزش دارایی خریداری شده به واسطه تورم سالانه،رشد خواهد داشت. این در حالی است که ارزش پول کاهش می یابد. یکی از اقدامات رایج بانکها و موسسات جهت ضمانت بازپرداخت اقساط وام توسط فرد وام گیرنده، معرفی ضامن معتبر و دریافت تضامین است که بخشی از این مسئله به دلیل مقابله با افراد با ریسک متوسط و بالا و بخشی دیگر به دلیل درنظرگرفتن احتمال فوت فرد وام گیرنده است؛ در صورت فوت فرد وام گیرنده، اگر خانواده ی او قادر به بازپرداخت اقساط نباشند، بانک از تضامین وام گیرنده (چک، سفنه، تعهدات ضامن) استفاده می کند.بدین وسیله بازماندگان درجه یک فرد فوت شده با مشکلاتی مواجه خواهند شد. برای رفع این مشکل شرکتهای بیمه خدمتی جدید با نام بیمه عمر مانده بدهکار یا بیمه عمر وام ارائه کرده اند، که امکان استفاده از آن به صورت انفرادی، یا گروهی برای سازمان ها و بانکها فراهم شده است. در این بیمه نامه، اشخاص می توانند با پرداخت حق بیمه جزئی، خود را به نفع بانک یا مؤسسه وام دهنده ، بیمه عمر مانــده بدهکـــار نمایند. در این صــورت، بقیه اقساط وام از تاریخ فوت تا پایان مدت وام، یکجا در وجه بانک و یا موسسه وام دهنده(بیمه گذار) پرداخت خواهد شد.
چرا بیمه عمر مانده بدهکار مهم است؟
با خرید این نوع از بیمه درواقع به سمت وام‌دهنده تضمین داده می‌شود که اگر فرد وام‌گیرنده به هر دلیلی، پیش از پرداخت قسط آخر وام از دنیا برود، شرکت بیمه باقی‌مانده بدهی او به سیستم بانکی را پرداخت می‌کند. این بیمه‌نامه کمک می‌کند تا پرداخت قسط‌های وام متوفی به بانک از تعهد بازماندگان فرد فوت شده خارج شود.
بیمه عمر مانده بدهکار به‌صورت گروهی و انفرادی ارائه می‌شود. موسسات مالی و بانکها هم می‌توانند، تمام وام‌گیرندگان‌شان را بیمه عمر مانده بدهکار نمایند تا در صورت بروز هر گونه مشکل در دریافت اقساط، شرکت بیمه کننده پاسخگوی مبلغ باقی مانده باشد.
شرایط مؤثر در تعیین میزان حق بیمه
- سن وام‌گیرنده: سن وام گیرنده میتواند از ۱۸ تا ۶۵ سال باشد.
- مدت بیمه نامه: مدت بیمه‌نامه برای بازپرداخت وام، حداکثر تا ۷۰ سالگی بیمهشده خواهد بود.
- مبلغ وام: سرمایه ی بیمه، معادل مبلغ وام است.
- میزان اقساط باقی‌مانده: بیمه گذار می تواند از هر زمانی، بیمه عمر مانده بدهکار را تهیه کند؛ که در این صورت تعداد اقساط باقی مانده، مبنای تعیین مدت قرارداد بیمه خواهد بود.
- مدت بیمه‌نامه: مدت بیمه نامه نهایتا تا پنج سال است و وام هایی با مدت بالاتر تحت پوشش قرار نمی گیرند.
- وضعیت سلامتی وام‌گیرنده: ریسک وضعیت سلامت وام گیرنده در تعیین مبلغ نهایی بیمه نامه تاثیر گذار است.
- ضریب ریسک شرکت بیمه: میزان ریسک شرکت بیمه گر، در تعیین مبلغ بیمه نامه مؤثر است.
کارمزد بیمه عمر مانده بدهکار میتواند در شرکتهای بیمه مختلف، متفاوت باشد. با این حال، کارمزد این بیمه نامه معمولا پنج درصد از حق بیمه پرداختی خواهد بود.
همچنین در نظر داشته باشید که برخی شرکت‌ها تمام حق‌بیمه را یکجا، برای تمام اقساط دریافت می کنند. برخی دیگر امکان پرداخت سالانه حق‌بیمه را نیز به بیمهشده می‌دهند.
به‌طور کلی وام‌های تا سقف دویست میلیون تومان می‌توانند از بیمه عمر مانده بدهکار استفاده کنند. البته این سقف تضمین، برای هر شرکت بیمه متفاوت است. طبیعتا شرکتهای بیمه با توانگری مالی بالاتر، وام‌هایی با مبلغ بزرگتر را نیز بیمه می‌کنند.
عوامل مؤثر در سقف تضمین بیمه عمر مانده بدهکار
سقف تضمین بیمه عمر مانده بدهکار به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- شرکت بیمه: هر شرکت بیمه سقف تضمین خاص خود را دارد.
- نوع وام: سقف تضمین برای وام‌های مختلف (مانند وام‌های قرض‌الحسنه، مرابحه، و …) متفاوت است.
- مبلغ وام: سقف تضمین معمولاً درصدی از مبلغ وام است.
- سن و سلامتی وام‌گیرنده: سقف تضمین برای افراد با سن و سلامتی متفاوت، متغییر است.
نکاتی مهم:
- بیمه‌نامه‌های عمر مانده بدهکار، تنها پرداخت اقساط باقی‌مانده وام را پوشش می‌دهند. (از تاریخ فوت بیمهشده تا پایان مدت وام) که اصطلاحا به آن «مانده بدهی حین الفوت» می گویند. یعنی اگر بیمه گذار در پرداخت قسط های بانک کوتاهی کرده و اقساط پرداخت نشده داشته باشد، در زمان پرداخت غرامت فوت، جبران این بدهی و جریمه‌های دیرکرد مربوط آن، شامل تعهدات بیمه‌نامه نمی‌شود.
- مبلغ غرامت فوت این بیمه‌نامه، برای تسویه بقیه اقساط وام بیمهشده، به‌صورت یکجا در وجه بانک و یا موسسه وام‌دهنده واریز می‌شود. یعنی در بیمه های عمر مانده بدهکار با فوت بیمهشده مبلغی به خانواده او پرداخت نمی‌شود.
- یکی از نکات مهم درباره این بیمه این است که تنها اصل وام دریافتی از بانک، تحت پوشش قرار می‌گیرد. یعنی سود تعلق گرفته به وام جزو تعهدات این بیمه‌نامه‌ها نیست.
جمع‌بندی
بیمه عمر مانده بدهکار نوعی بیمه‌نامه عمـر است که برای تضمین بازپرداخت اقساط باقی‌مانده وام یا تسهیلات, در صورت فوت وام‌گیرنده طراحی شده است. در این نوع بیمه، شرکت بیمه تعهد می‌کند که در صورت فوت بیمهشده (وام‌گیرنده) تا پایان مدت قرارداد، مانده بدهی وام او را به بانک یا موسسه مالی پرداخت کند.
مهم‌ترین مزیت این نوع بیمه، تضمین بازپرداخت اقساط وام در صورت فوت وام‌گیرنده است. استفاده از این بیمه‌نامه باعث جلوگیری از ایجاد بار مالی برای خانواده و بازماندگان و ایجاد آرامش خاطر برای وام‌گیرنده و خانواده او می‌شود. برای محاسبه بیمه عمر مانده بدهکار، شرایط مختلفی مانند سن وام‌گیرنده، مبلغ وام، میزان اقساط، سرمایه فوت، مدت بیمه‌نامه و ضریب ریسک شرکت بیمـه در نظر گرفته می‌شود.
حق بیمه عمر مانده بدهکار با ﺳن وامﮔﯿﺮﻧﺪه و ﻣﺒﻠﻎ وام نسبت مستقیم دارد. مبلغ حق بیمه معمولا باتوجه به میزان اقساط باقی‌مانده و همچنین سرمایه فوت درخواستی، مدت بیمه‌نامه، سن بیمهشده و وضعیت سلامتی او تعیین می‌شود. همچنین هر شرکت بیمه یک ضریب ریسک مشخص برای این بیمه‌نامه‌ها دارد که روی حق بیمه نهایی اثر می‌گذارد.
علت پایین بودن مبلغ حق بیمه عمر مانده بدهکار چیست؟
از آنجا که سرمایه این بیمه نامه در طول مدت کاهش پیدا می‌کند، حق بیمه بسیار کمتری نسبت به انواع بیمه نامه‌های عمر دیگر دارد و بنابراین بسیار مقرون به صرفه است.
در پایان مدت بیمه نامه چه اتفاقی می افتد؟
این بیمه نامه فاقد اندوخته نقدی با سود مشخص و صرفاً دارای سرمایه بیمه می باشد که در پایان یک بیمه عمر مانده بدهکار، پوشش بیمه نامه که همان سرمایه بیمه است، تمام خواهد شد و به صفر میرسد.
چه کسانی از مزایای “بیمه عمر مانده بدهکار” استفاده می نمایند؟
همانگونه که می‌دانید بانکها و موسسات مالی قبل از پرداخت هر نوع وامی اقدام به دریافت تضامین لازم بر اساس میزان وام پرداختی می‌کنند. این تضامین شامل چک و سفته، سند ملک، فیش حقوقی ضامن‌ها و هر نوع ضمانت نامه قابل اتکا دیگری است تا چنانچه شخصِ وام گیرنده فوت کرد و خانواده‌اش قادر به بازپرداخت وام نباشند، از این ضمانت‌ها برای تسویه وام استفاده کند. دقت کنید که اگر وام بیمه نشده باشد در این صورت یا می بایست ضامن‌ها نسبت به تسویه وام اقدام کنند یا اسنادی در رهن بانک مصادره خواهند شد. بنابراین می توان گفت استفاده کننده این بیمه نامه وراث وام گیرنده و بانک ها و موسسات مالی و اعتباری می باشند.
