اگر علاقه مند به آشنایی با بازار رمزارزها هستید حتما واژه بلاکچین را شنیده اید.
کلمه بلاک چین ممکن است به گوشتان آشنا باشد. فناوری بلاک چین اساس کار ارزهای دیجیتال است. بلاک چین چیست؟ چگونه کار می کند؟ سوالات پرتکراری هستند که در مورد این فناوری ذهن ما را درگیر کرده است. در این مقاله سعی داریم با فن آوری بلاک چین آشنا شویم.
فناوری بلاک چین چیست؟
یکی از بزرگ ترین نوآوری های قرن بیست و یک، فن آوری بلاک چین است. بلاک چین تشکیل شده از کلمه block و chain ، به معنی زنجیره بلوکی است. این زنجیره انواع اطلاعات و داده ها را در خود به صورت بلوک هایی پشت سر هم ذخیره می کند تا امکان دستکاری داده‌ها از بین برود یا به‌حداقل برسد. به عنوان مثال تراکنش های بانکی یک بانک تجاری می تواند نمونه ای از این اطلاعات باشند. ویژگی منحصر به فرد بلاک چین که آن را با بقیه پایگاه های داده متمایز کرده است، این است که اطلاعات ذخیره شده به راحتی قابل تغییر نیست و اطلاعات ثبت شده به صورت شفاف در اختیار کاربران قرار می گیرد. موضوعی که دارایی های دیجیتال را جذاب کرده است، حذف بانک ها و موسسات مالی از تراکنش های دارایی های دیجیتال و تضمین امنیت ارزها است. بعد از انجام تراکنش هیچکس قدرت تغییر اطلاعات مربوط به آن را ندارد و همه افراد در شبکه میتوانند اطلاعات تراکنش را ببینند. همچنین کارمزد تراکنش اغلب بسیار کمتر از کارمزد بانک است. این مسئله زمانی که مبالغ بیشتری جابه جا می شود، حائز اهمیت است.
سازو کار بلاک چین به این صورت است که برخلاف سیستم‌های سنتی، داده‌ها را در یک صفحه اکسل یا سرورهای مرکزی ذخیره نمی‌کند. همچنین نیاز به یک قدرت متمرکز برای مدیریت پایگاه داده خود ندارد. رمز ارزهای بیت کوین، اتریوم و تتر معروف ترین شبکه عمومی و غیر متمرکزی است که از این خصوصیت بلاک چین استفاده می کنند. داده ها همان تراکنش هایی هستند که در شبکه صورت می گیرند. سوابق تراکنش ها در بسته هایی به نام بلاک ذخیره می شوند.
بلاک چین از چه اجزایی تشکیل شده است؟
بلاک چین از سه جز اساسی و مهم تشکیل شده است. این اجزا عبارتند از: بلاک ها (Blocks)، ماینرها (Miners) ، گره ها (Nodes) .
بلاک یا بلوک همان بسته های اطلاعات در شیکه بلاک چین هستند. هر شبکه متشکل از تعداد زیادی بلاک است و هر بلاک از سه بخش اساسی: داده (Data)، نانس (Nonce) و هش (Hash) تشکیل شده است. این اجزا بر اساس نوع بلاک چین ذخیره می شوند. در بلاک چین بیت کوین اطلاعاتی از جمله طرفین معامله و تعداد بیت کوین‌ها نگهداری می‌شوند.
اطلاعات بلاک که شامل تراکنش های انجام شده است، همان داده (Data) است.
نانس مخفف (Number used only once) یا همان عدد یک بار مصرف، یک عدد ۳۲ بیتی (عددی با ۲ به توان ۳۲ یا ۴ میلیارد ترکیب مختلف) است که به صورت تصادفی در هنگام ایجاد بلاک ایجاد می‌شود و به عنوان هدر هش در بلاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هر بلاک، هش منحصر به فرد خود را دارد. هش می تواند بلاک را با تمام محتویات آن شناسایی کند. در واقع عملکرد هش مانند اثر انگشت است. هش ها اعدادی ۲۵۶ بیتی هستند که در کنار نانس قرار می‌گیرند. در واقع کار ماینرها پیدا کردن نانس درستی است که با استفاده از آن بتوان به هش معتبر یک بلاک دسترسی داشت. چگونگی تامین امنیت و شفافیت شبکه را میتوان با سازوکار هش توضیح داد. در کد هش هر بلاک اطلاعات و کد هش بلاک قبلی وجود دارد. یعنی زنجیره ای از بلاک ها که به یکدیگر متصل هستند تشکیل می شود. درنتیجه به علت عدم تغییر داده در بلاک های گذاشته، امنیت شبکه تامین است.
ماینر چه نقشی در بلاک چین دارد؟
ماینر ها یا اسم دیگر آن استخراج کنندگان، بلاک های شبکه را در فرایندی به نام ماینینگ یا استخراج ایجاد می کنند. فرایند استخراج یا ساخت بلاک کار ساده و راحتی نیست یه خصوص در یک شبکه ای که میلیون ها بلاک در آن ذخیره شده است. ممکن است شنیده باشید که ماینرها بیت کوین استخراج می کنند، در واقع همان طور که گفتیم فرایند اینجا بلاک پیچیده است و ماینرها از نرم افزارها و سخت افزار های قدرتمندی استفاده می کنند. ماینرها به دلیل تلاش هایی که در طی این فرایند انجام داده اند، پاداش شبکه (مانند بیت کوین) دریافت می کنند.
نود یا گره در فن آوری بلاک چین به چه معناست؟
نود یا گره میتواند هر نوع وسیله الکترونیکی باشد که قابلیت ذخیره سازی یک کپی از کل شبکه را داشته باشد. با استفاده از نودها، عملیات غیرمتمرکزسازی فرایندها و توزیع اطلاعات در بلاک چین امکان پذیر می شود. شفافیت بلاک چین نتیجه عملکرد گره ها است. گره ها به صورت نظیر به نظیر به یکدیگر متصل هستند و همین قابلیت باعث ذخیره سازی اطلاعات یکسان شده است.
فناوری بلاک چین چه مزایا و چه معایبی دارد؟
مزایای فناوری بلاک چین
از مهم ترین مزیت های بیت کوین می توان به انجام پرداخت‌های مالی بدون نیاز به واسطه‌ها اشاره کرد. این ایده در بلاک چین های خلق شده بعد از بیت کوین گسترش پیدا کرد. همچنین کاربران این امکان را داشتند تا انواع اطلاعات را بدون واسطه ارسال کنند. زمانی که واسطه ها کنار گذاشته می شوند، ریسک هایی که به کاربران طرف معامله مربوط می شود کاهش پیدا میکند. همچنین بلاک چین هزینه های مرتبط با تایید شخص ثالث را از بین برده است. در واقع در شبکه های غیر متمرکز قدرت مرکزی وجود ندارد و این امر باعث به حداقل رساندن کارمزد تراکنش ها شده است. بلاک چین اطلاعات خود را در یک مکان ذخیره نمی کند. با اضافه شدن یک بلاک جدید به بلاک چین، هر کامپیوتری که در شبکه موجود است داده های بلاک چینی خود را به روز رسانی می کند. این موضوع احتمال دستکاری در بلاک چین را به حداقل می رساند.
معایب فناوری بلاک چین
فناوری بلاک چین رایگان نیست! اگر چه هزینه های تراکنش ها برای کاربران در بلاک چین ناچیز است، اما در دنیای واقعی مجموع انرژی مصرف شده توسط تعداد زیادی دستگاه در شبکه بیت کوین بیشتر از مصرف سالانه برق در کشورهایی مانند نروژ است. یکی از مسائل نگران کننده برای کاربران، نبود قوانین و مقررات مشخص در رابطه با فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. عدم وجود قوانین باعث غیرقانونی اعلام کردن مالکیت و نقل و انتقال پول با ارزهای دیجیتال شده است. فناوری بلاک چین درحالیکه باعث حفظ حریم خصوصی کاربران می شود، امکان تجارت و فعالیت غیرقانونی را نیز فراهم میکند. افرادی که در دارک وب کالاهای غیرقانونی خرید و فروش میکنند، فرایند انتقال پول را با استفاده از ارزهای دیجیتال به کمک فناوری بلاک چین می توانند انجام دهند.
فناوری بلاک چین چه کاربردهایی دارد؟
کاربرد بلاک چین محدود به بازار ارزهای دیجیتال و انتقال دارایی ها نیست. همان طور که در تعریف این فناوری اشاره شد، در فضای بلاک چین بستری برای ذخیره اطلاعات فراهم شده است. حوزه ارزهای دیجیتال به علت ارتباط با مباحث اقتصادی، مالی، سرمایه گذاری وکسب درآمد مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. اما این فناوری کاربردهای بیشتری نیز دارد.
قراردادهای هوشمند نرم افزارهایی هستند که در شرایط مشخص و از قبل تعیین شده، مأموریت‌های معینی را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند. شبکه‌های بلاکچینی بستر پیاده‌سازی و توسعه قراردادهای هوشمند است. تعداد زیادی از پلتفرم های شناخته شده مانند صرافی های غیرمتمرکز از قراردادهای هوشمند استفاده می کنند. از دیگر کاربردهای بلاک چین استفاده در صنعت پزشکی است. فناوری بلاک چین امکان تجزیه و تحلیل یکپارچه داده ها را فراهم میکند. این موضوع برای محققان بسیار حائز اهمیت است زیرا میتوانند انبوهی از داده های محصول تحقیقات خود را در زمان کوتاه تحلیل و بررسی کنند. سیستم های ذخیره سازی و ارائه دهنده فضای ابری ضعف و آسیب پذیری های امنیتی زیادی دارند. یکی از کاربردهای فناوری بلاک چین، ارائه فضاهای ذخیره سازی غیرمتمرکز است. به این صورت که افراد توانایی استفاده از فضای ذخیره سازی سیستم های کامپیوتری توزیع شده در سراسر جهان را دارند.
نتیجه گیری
بلاک چین یک شبکه غیرمتمرکز است که امکان انجام تراکنش های ایمن را فراهم می کند. گرچه این فناوری به واسطه ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین شناخته شده است اما کاربردهای آن به دنیای کریپتو محدود نیست و روز به روز موارد استفاده گسترش پیدا می کند.
